52 Yıllık UNIX V4 Yazılım Hazinesi Depoda Bulundu
Bilgisayar Tarihinin En Önemli Keşiflerinden Biri
Bilgisayar bilimi dünyasında büyük heyecan yaratan tarihi bir keşif yapıldı. Utah Üniversitesi Kahlert Bilgisayar Okulu’nun deposunda yapılan temizlik sırasında, 52 yıldır unutulmuş halde bekleyen bir teyp makarası bulundu. Üzerindeki el yazısında “Bell Labs V4’ten UNIX Orijinali” yazan bu bant, şimdiye kadar tam sürümü bulunamayan orijinal UNIX V4’ün ilk kopyası olabilir.
Bu önemli buluşu, Utah Üniversitesi’nden Prof. Robert Ricci sosyal medya platformu Mastodon üzerinden duyurdu. Ricci, yazının 2008 yılında hayatını kaybeden danışmanı Jay Lepreau’ya ait olduğunu doğruladı. Bu da teybin gerçekliğini daha güçlü bir şekilde kanıtlıyor.
Bilgisayar Tarihi Açısından Neden Önemli?
UNIX’in Dördüncü Sürümü (V4), işletim sistemleri tarihinde kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Çünkü bu sürümde çekirdek ve bazı temel araçlar ilk kez C programlama diliyle yeniden yazıldı. Daha önce bu sürümden yalnızca bazı kılavuz sayfaları ve parçalı bir çekirdek kodu kalmıştı. Bu nedenle bulunan teyp, yazılım tarihinin kayıp halkası olarak değerlendiriliyor.
Utah Çaydanlığı Bağlantısı: Bir Bilgisayar Efsanesi
Araştırmalar, teyp makarasının ilk olarak Martin Newell adlı mühendise gönderildiğini gösteriyor. Bu isim, 3D bilgisayar grafiklerinde standart nesne olarak kullanılan ikonik Utah Teapot’un (Utah Çaydanlığı) mucidi. Yani bulunan teyp yalnızca bir yazılım yedeği değil, bilgisayar grafik tarihine de dokunan benzersiz bir eser.
Veri Kurtarma Operasyonu Başladı
Teyp, yaklaşık 12 saatlik bir yolculukla Kaliforniya’daki Bilgisayar Tarihi Müzesi’ne (CHM) gönderiliyor. Veri kurtarma işlemini üstlenen isim ise CHM yazılım kütüphanecisi Al Kossow. Kurtarma planı oldukça dikkat çekici:
- Teyp amplifikatörünün özel bantlama yöntemi
- Verinin 100 GB RAM’e aktarılması
- Çok kanallı analog-dijital dönüştürücü kullanılması
- Len Shustek tarafından yazılmış özel analiz sistemiyle verilerin işlenmesi
Kossow’a göre, 1970’lerden kalma ve 365 metre uzunluğundaki bu 9 kanallı bantın kurtarılma ihtimali oldukça yüksek. Konuyla ilgili heyecanını şu sözlerle ifade etti:
“Bu kadar nadir bir bulgu çok az olur. Bu projeyi sıranın en başına aldım.”
