Açık Kaynak Donanım: Ne İfade Ediyor ve Neden Önemlidir?

23 Nisan 2021 Osman Selçok

Açık kaynak yazılımı duymuşsunuzdur. Peki ya açık kaynak donanımı? İşte açık kaynaklı donanımın ne olduğu, zorlukların neler olduğu ve Nesnelerin İnterneti (IoT) patlamaya devam ettikçe açık donanımın neden önem kazanmaya hazır olduğuna dair genel bir bakış.

Açık Kaynak Donanım Nedir?

Açık kaynak donanım, teknolojik olarak tasarlanmış fiziksel eserleri kapsamaktadır. Açık kaynak donanım herkesin kullanımına açık olarak tasarlanmış donanımdır. Böylece herhangi biri donanım tasarımı üzerinde çalışabilir, değiştirebilir, donanımın aynısından yapabilir ve satabilir. İlk olarak açık dizayn hareketi tarafından önerilmiştir. Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım ve açık kaynak donanım, açık kaynak kültürü hareketi tarafından başlatılmıştır. Açık kaynak donanım terimi genellikle donanım hakkındaki bilgilerin kolaylıkla anlaşılması ile ilgilidir. Donanımsal tasarım (mekanik tasarım, şemalar, materyallerin tasarıları, PCB tasarım dosyaları, HDL kaynak kodları ve mikroçip devre tasarım dosyaları) ile birlikte donanımların sürücü yazılımları tamamen açık kaynak olarak yayınlanır.

Açık kaynaklı donanım, donanım özellikleri tam olarak belgelenmiş veya başka bir şekilde mevcut olan her tür cihaza atıfta bulunan bir terimdir. Bu, birkaç nedenden dolayı önemlidir. Birincisi, üçüncü taraf programcıların ve ortakların belirli bir cihazla çalışma yeteneğini en üst düzeye çıkarır. Çoğu durumda, donanım üreticileri, yazılım geliştirme kitleri (SDK’lar) veya donanım belirtimleriyle ilgili sınırlı belgeler yayınlayarak yalnızca temel bir programlanabilirlik düzeyi sağlar. Bazen ek donanım bilgileri, ortak programları aracılığıyla edinilebilir. Ancak açık kaynak kodlu donanımla, tüm bilgiler halka ücretsiz olarak sunulur.

Donanım açıklığının önemli olmasının bir başka nedeni de, kullanıcıların donanımlarının tam olarak ne yaptığını bilmelerini sağlamasıdır. Kullanıcıları gözetleyen veya mikrofonları izinsiz dinleyen web kameraları hakkında hikayeler okuduysanız, yalnızca bilmek yerine donanımınızın yapabileceği her şeyi (ve nasıl etkinleştirilebileceğini) bilmenin değerini anlarsınız.

Açık donanımın da daha genişletilebilir olma avantajı vardır. Çoğu insan için bu, donanım için yazılımda olduğundan daha az önemlidir. Ancak, sonsuza kadar kişiselleştirebilmek isteyen meraklıları için, donanımın nasıl çalıştığına dair dokümantasyon çok önemlidir. Kabloları keserek, ek bileşenleri takarak vb. bir cihazda ince ayar yapmayı çok daha kolay hale getirir.

Açık Kaynaklı Donanımın Kökenleri

Açık kaynaklı donanımın faydaları, açık kaynaklı yazılımdan elde ettiğiniz faydalara çok benziyorsa, bunun nedeni öyle olmasıdır. Açık kaynaklı donanım ile açık kaynaklı yazılım arasındaki ilişki tesadüfi değildir.

Bilinçli bir hareket olarak, açık kaynaklı donanım, Bruce Perens’in bir dizi endüstri ortağının (çoğu Linux donanımı, yazılımı veya destek hizmetleri satan şirketlerdi) desteğine sahip açık bir donanım sertifikasyon programını duyurduğu 1990’ların sonlarına dayanır. Bir yıldan kısa bir süre sonra Perens, doğru bir şekilde tanımlanmış açık kaynak yazılım hareketinin başlatılmasına yardımcı olan figürlerden biriydi.

Yine de pratikte, açık kaynaklı donanım çok daha eskilere gider. Açık kaynak kodu gibi, açık kaynaklı donanım özellikleri, bilgi işlemin ilk on yıllarında varsayılandı. O zamanlar, birçok programın montaj koduyla yazıldığı ve yazılımın bugün olduğundan çok daha az taşınabilir olduğu zamanlarda, yazılım yazmak için karmaşık donanım bilgisi gerekliydi. Bu, donanım üreten şirketlerin bugün donanım dokümantasyonunda genel olduklarından çok daha ileride oldukları anlamına geliyordu.

1980’lerin başında başlayan kapalı kaynaklı yazılıma geçiş, IBM PC gibi temel donanım platformlarının standartlaştırılması ve C gibi platformlar arası programlama dillerinin benimsenmesiyle birleştiğinde, donanım özelliklerini daha az önemli hale getirdi. Çoğunlukla, programcıların belirli bir platform için kod yazmak için donanım özellikleri hakkında pek çok ayrıntıyı bilmelerine gerek kalmadı. PC için yazdığınız sürece, kodunuz çoğu bilgisayarda çalışır. Ve donanıma özgü yazılım gerektiğinde, şirketler bunu kapalı kaynak biçiminde yayınlayabiliyordu ve bu da donanımla ilgili ayrıntıları vermelerini gerektirmiyordu.

Açık Kaynaklı Donanım Bugün Neden Önemlidir?

PC çağının yerini mobil cihazlar ve bulut çağına bıraktığı için kapalı donanım norm olarak kaldı. Çoğunlukla, sadece tamirciler ve kendin yap yapanlar donanımın daha açık olmasını dilemek için nedenlere sahipti. Sıradan kullanıcılar için, açık donanım geleneksel olarak pek çok avantaj sağlamamıştır.

Ancak açık kaynaklı donanım ileride daha fazla önem kazanmaya hazır. Bu kısmen, artık baskın hale gelen açık kaynaklı yazılımın etkisinden kaynaklanmaktadır. Kuruluşlar, birlikte çalışabilirliği en üst düzeye çıkarmak için tüm yazılım kaynak kodunun açık olmasını beklerken, donanım hakkında da aynı şekilde düşünmeleri doğaldır.

Açık kaynaklı donanım, iki ana nedenden ötürü IoT’de de önemli olacaktır. İlki güvenlik ve mahremiyetle ilgilidir. Bilgisayarlarda web kameralarını gözetleme konusundaki endişeler abartılı olsa da, IoT cihazları tüketicileri çevrelediğinde ve her türlü kişisel bilgiyi topladığında gizlilik güvencelerine yönelik talepler yeni boyutlara ulaşacaktır. Açık kaynaklı donanıma dayalı IoT çözümleri geliştiren şirketler, başkalarının yapamayacağı gizlilik vaatleri verebilecek.

Açık kaynaklı donanım, düşük maliyetli, taşınabilir IoT çözümleri oluşturmak için bir temel oluşturarak IoT’nin benimsenmesine yardımcı olacaktır. Başka bir deyişle, Arduino gibi açık donanım platformları, ürünleri yeni bir ekosistemde dağıtmak için uygun, erişilebilir, uygun maliyetli bir temel sağlayarak, Linux ve Apache gibi açık kaynaklı yazılım platformlarının Web için yaptıklarını IoT için yapacaktır. .

Son olarak, yazılım tanımlı devrimin açık kaynaklı donanıma olan talebi artırması muhtemeldir. Bunun nedeni, yazılım tanımlı çözümlerin temel cihazlardan ağ oluşturma ve depolama altyapısı gibi işlevleri soyutlaması ve donanımın kendisini daha az değerli hale getirmesidir. Bu tür bir donanım tek başına yazılımda yapılamayacak hiçbir şeyi yapamadığında, kuruluşlar pahalı, özel ağ anahtarlarına veya depolama dizilerine ihtiyaç duymayacaktır.

Bu arka plana karşın, açık donanım çözümleri yalnızca pahalı olmadıkları için değil, aynı zamanda açık belirtimler, programcıların yazılım tanımlı çözümleri optimize ederken donanım özelliklerinden yararlanma becerilerini en üst düzeye çıkardığı için daha değerli hale gelecektir.

Açık Kaynak Donanım konusunda bir kaç bağlantı:

Açık Kaynak Donanım Derneği : Open Source Hardware Association

Opensource.com topluluğu : https://opensource.com/

OpenBSD ile eski donanımı hayata döndürün : https://opensource.com/article/20/10/old-hardware-openbsd

Altium Designer’da Açık Kaynaklı Donanım ve PCB Projeleri : https://resources.altium.com/p/open-source-hardware-projects-in-altium-designer

10 Açık Kaynak Gömülü Geliştirme Kartı : https://www.eeweb.com/10-open-source-embedded-development-boards/

Açık Kaynaklı Donanım Nedir? : https://www.maketecheasier.com/what-is-open-source-hardware/

Kablosuz İnovasyonu Demokratikleştirmek : https://myriadrf.org/