Profesyonel Olarak Web Sitesi Yaptırırken Bilmeniz Gerekenler Nelerdir?

Profesyonel Olarak Web Sitesi Yaptırırken Bilmeniz Gerekenler Nelerdir?

Öncelikle web sitesi yapım süreci ile ilgili  bilmeniz gereken temel bilgileri bir gözden geçirelim;

Yine yukarıdaki örnekte olduğu gibi; ticari bir minibüs ile aile arabasının yada yük taşıyan bir kamyonun fiyatları farklı olduğu gibi oluşturdukları masraf kalemleri de farklı ve ayrı ayrı oranlardadır. 

Bir web sitesi sahibi olmaya temel olarak böyle bir planlama ve bilgi ile başlarsanız konuyu tam bilmeseniz dahi ileriye dönük dönüşümsel faydayı veya potansiyel bütçeyi rahatlıkla öngörebilirsiniz.

Bir web sitesi nedir, ne değildir?

Günümüzde web sitesi denilince akla ilk gelen bilgiler genel olarak doğru olsa da,  özellikle akıllı telefon ve tabletlerin yayılması ile, bilinen genel algının hem teknoloji hem de tasarım anlamında oldukça ötesine geçmiş durumdadır.

Bu değişimin anahtarı; özellikle sektör lideri firmaların kelime dağarcığımıza her geçen gün daha da genişleterek yerleştirmeye başladıkları “App” (Application’ın kısaltılarak terimleştirilmiş hali diyebiliriz) kelimesidir.

Peki nedir bu app konusu ve web sitesi tasarımını neden bu kadar etkiliyor?

App, yani “uygulama modeli” yukarıda da bahsettiğimiz gibi özellikle akıllı cihazların hayatımıza girmesi ile bizim için vazgeçilmez bir kolaylık haline geldi.

Hepimizin akıllı cihazlarımızda kullandığı, günlük hayatımızı kolaylaştıran bir kaç uygulaması mutlaka mevcuttur. Alıştığımız bu lüks içerik erişimi ve ek kabiliyetler, tüm akıllı cihaz kullanıcıları için o kadar olmazsa olmaz bir hale geldi ki, ilk etapta daha önce standart olarak gezindiğimiz internet sitelerinden de görsel olarak aynı beklentiye girmemize, bu gün vardığımız noktada ise işlev olarak dahi aynı kalitede ve nitelikte performans beklememize neden oldu. 

Sektör lideri firmaların da bu konuyu web teknolojilerine getirdikleri ek özellikler ile desteklemesi ile bu gün artık bir web sitesi ile akıllı cihazlarımızda çalışan uygulamalar arasındaki fark nerdeyse yok denecek kadar azalmış durumda.

İşte bu sebeple artık sürekli duymakta olduğumuz app denilen o her derde deva kelime, bir web sitesinden, evinizin ışıklarını açıp kapattığınız bir uygulamadan veya uydudan trafik raporu aldığınız bir navigasyondan, tatile gittiğinizde size rehberlik eden bir asistana kadar, dijital zekanın kullanıcı ile etkileşim içinde olduğu bir kavram haline geldi.

Peki bu durumda bir web sitesi kurgularken dikkate almanız gereken standartlara ne oldu?

Artık web sitesi dendiğinde aslında bir uçak gemisinden bahseder olduk, internet üzerinde gerçekleştirdiğimiz tüm dijital pazarlama serüveni web sitelerimizde son buluyor ve bu serüven esnasında oluşan tüm etkileşimler (sosyal medya, dijital reklam satın alma, mobil uygulama vb.) dönüşüm olarak bir web sitesi trafiğine dönüşüyor, peki eskisinden ne mi farklı? Eskiden gemimiz her yere kendi giderdi şimdi ise onun adına kalkıp görevini yapan uçaklar ve topladıklarını geri getirdikleri yüzen global bir merkezimiz var. Yani bazı şeyler evet aynı ama çalışma şeklimiz ve dijital operasyon modellerimiz çok genişledi ve değişti. Bu da web sitemizin sahip olması gereken teknolojilerin, tasarım ve alt yapının baştan sona değiştiği anlamına geliyor.

Teknoloji

İlk maddemiz teknoloji çünkü her şeyi belirleyen ve değiştiren asıl standart teknoloji… 

Teknolojiyi ele alırken ilk göz önünde bulundurmamız gereken konu ise sitemizi görüntüleyecek cihazlar ve kullanıcı yapısı. Güncel istatistikler kullanıcıların web sitelerini %70 – %80 oranında telefon, %20 – %30 masaüstü ve %2 oranında ise tabletler aracılığı ile görüntülediğini gösteriyor. Peki bu istatistikler bize ne anlatıyor? 

Cevap; Web sitenizi oluştururken kullanıcı deneyimi ve teknoloji trendi olarak, 5inç’e kadar küçük ekranlara sığabilen, mobil teknoloji standartları ve hızlarına göre yapılandırılmış, içerikler oluşturulurken genel olarak dikey (portre) tasarımın öncelikle düşünüldüğü, telefon kullanıcılarının alışık olduğu animasyon ve görsel efektler ile bezenmiş tasarımlara ağırlık vererek masaüstü de olsa mobil cihaz da olsa alt yapısında mobil türevi “App” (uygulama) bazlı teknolojilerin baz alınarak oluşturulduğu bir web sitesinden bahsediyor olmalısınız.

Bunun dışında, arama motoru desteği artık her sitenin olmazsa olmaz en temel özelliğidir fakat değişen web trendleri ve arama motoru talepleri de web sitenizin, internet stratejisi hedefinize bağlı olarak, teknik alt yapısını ve teknolojisini değiştiren bir konu. Arama motoru optimizasyonunda yükselme hedefiniz olması durumu “sürekli servis bazında” arama motoru optimizasyonu desteği alıp almayacağınız (mesela online satış sitesi gibi projelerde) web sitenizin farklı ek teknik becerileri taşıması kapsamasında belirleyici etken olacaktır. Arama motorlarının yapay zeka seviyesinde kontrol mekanizmaları ile bezendiği günümüzde artık bir siteyi arama motoru sıralamasında yükseltmek başlı başına ayrı bir macera…

Gelelim yazılım teknolojisine; Yukarıda bahsi geçen tüm standartları sağlayan tüm kabiliyetler web sitenizin yazılım teknolojisinden gelmektedir. Web sitenizde kullanılan yazılımın teknolojisi sitenizin çalışma şeklinden, tasarım kabiliyetlerine, güvenliğinden, pazarlama dinamizmine kadar her noktayı belirleyen asıl unsurdur. Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çalıştığınız kişi veya firmanın web teknolojileri konusundaki bilgi ve deneyimidir fakat genel olarak web sitesi yaptıranların en kötü kabusu olan nokta da bu noktadır çünkü her satıcı kendini över… 

Peki muhatap olduğunuz firma veya kişinin bilgi ve becerisinden nasıl emin olacaksınız, konuyu bilseniz sitenizi zaten kendiniz yapardınız öyle değil mi.. 🙂 Hatta şöyle biraz araştırsanız… belki de siz aslında… Yok yok şeytana uymayın, her işi daima ehline bırakın, sonra okyanusa uçak gemisi hayali ile başlayıp sandalla çıkmanız işten bile olmaz.

Çalışılacak Firma

Peki nasıl olacak, karşınızdaki kişi veya firmayı nasıl değerlendireceksiniz? Konuyu hiç bilmiyorsanız aşağıdaki maddeler genel bir fikir edinmenizde size yardımcı olacaktır.

1. Size projenizle ilgili internet stratejileri danışmanlığı veriliyor mu? Yukarıda bahsi geçen konular veya türevleri size anlatılıyor mu?

2. Kullanılacak teknolojiler ve verilecek servisler ile ilgili teknik bir şartname ve iş sözleşmesi gibi bir şeyden bahsediliyor mu? Kendilerini öne çıkaran her hangi bir teknolojik artıları var mı?

3. Proje ile ilgili olarak konusunda uzman bir kadro ile mi muhatapsınız? Günümüzde web siteleri, çok çok basit siteler değillerse, eskisi gibi bir – iki kişinin altından kalkabileceği projeler değillerdir.

4. Daha önce yapılan işler ve teknik yeterliliği genel olarak da olsa kanıtlayabilecek mümkün olduğunca referans.

5. Tanıdığınız ya da güvendiğiniz teknoloji hakkında en azından meraklı olduğunu bildiğiniz ikinci bir kişinin görüşü.

6. İlginç fakat genelde doğru çıktığı hayretle kanıtlanmış bir olgudur, her şeye rağmen hizmet veren hakkındaki kişisel kanaatiniz.

Yukarıdaki konularda size açık, net ve üst düzey cevaplar verebilen bir muhatap, genel anlamda sizi yazılım teknolojisi tarafında yolda bırakmayacaktır.

Son olarak; sitenizin kesintisiz yayın yapmasını sağlayacak sunucu (telekom – datacenter) hizmetleri, bu servisi aldığınız firmanın uyguladığı teknik standartlar gibi altyapısal konular da, yine online maceranızda anahtar rollere sahiptir çünkü çok güzel bir siteye sahip olup doğru düzgün yayınlayamadıktan sonra o güzelliğin pek de bir anlamı kalmıyor ne yazık ki..

Yukarıdaki maddelerin doğru planlandığından eminseniz, o zaman macera başlasın!

İnternet stratejisi oturdu, danışmanlık ve teknoloji desteğinden de emin olduk, teknik şartnameler belirlendi, sözleşmemiz yapıldı (önemli) sıra da konsept ve tasarım var.

Web Sitesi Konsepti ve Tasarım Adımı

Konuya, genellikle yapılan en büyük hata ile başlayalım;

Eğer güzel sanatlar bölümünde dijital tasarım konusunda eğitim almadıysanız, UX ve UI kavramlarını duymadıysanız, duyduysanız bile eğitimsel bir arka planınız yoksa, web teknolojileri ve son kullanıcı alışkanlıklarını periyodik olarak ve yakından takip etmiyorsanız, lütfen web sitenizin tasarımına karışmayın.

Ne yani fikrinizi de mi belirtmeyeceksiniz? Tabii ki belirteceksiniz ama çalıştığınız firma konusunda uzman bir firma ise fikrinizin pazarlama ve internet stratejileri tarafındaki odağını alıp konsept konusunda size pek de ihtiyaç duymamalıdır. Ve zaten gerçekten konusunda uzman bir firma ise, ortaya çıkaracağı tasarım çok büyük ihtimalle tüm beklentileri karşılayacaktır.

Karşılamıyorsa ne yapacaksınız? Sürekli yapılan ikinci hatayı yapmayacaksınız yani, firmaya neyi nasıl yapması gerektiğini anlatmaya çalışmakta ısrar edip inatla seçtiğiniz firmadan hizmet almaya çalışmayıp, sizi anlayabilecek başka bir hizmet veren firmayı araştırmaya başlayacaksınız.

Çünkü her hizmet veren her firmayı iyi anlar diye bir kural yok, uzmanlığı farklı olabilir, çizgisi farklı olabilir, tecrübesi farklı olabilir… Bu demek değildir ki hizmet vereniniz kötü bir firma, bazen sadece sizi veya iş kolunuzu anlayamayabilirler, aslında bu oldukça doğal ve sürekli karşılaşılan bir durumdur.

Burada asıl problem bir yanlışı inatla sürdürmektir çünkü baştan yanlış başlamış bir süreç ne kadar uğraşsanız da sonunda genelde boşa giden emek ve para şeklinde geri döner. Bunu baştan görüp, riske atmamanız gereken en önemli şeyi yani zamanı zarardan geri kazanıp hemen doğru başlayacak bir projeye evirmeniz çok önemlidir.

Peki bu noktada tasarımın iyi olduğunu nasıl bileceksiniz, tabii ki kendi kişisel zevkinize göre değil… Tasarımın ve konseptin doğru olduğunu anlamak aslında oldukça kolaydır. Yapmanız gereken tek şey internet sitenizin size iletilen konseptini, hedef demografinizdeki, (örneğin: 18 – 65 yaş) rastgele seçilmiş 10 – 15 kişiye göstermektir. Bu kişilerin %80’i konsepti gördükleri yaklaşık 10 saniye  içinde, firmayı, yaptığı işi ve var ise spesifik olarak hedeflediği mesajı algılayabiliyor ve tasarım hakkında olumlu görüş bildiriyor ise tasarımda bir sıkıntı yoktur.

Tasarım size her zaman hitap etmeyebilir, zaten size hitap etmek zorunda da değildir. İyi tasarım hedef kitleye hitap eder ve bu yapılırken büyük ihtimalle sizin varlığından dahi haberinizin olmadığı bir çok ayrıntıya dikkat edilerek tasarlanır. Mesela görüntüleneceği cihazların ekran çözünürlüğü, platformu, bu ekranların renk derinlikleri, hatta son kullanıcının o çok istediğiniz butona basacağı parmağın uzunluk ortalamasından dolayı tam olarak nerede durması gerektiği gibi yüzlerce koşuldan geçer ve o şekilde bir bütün haline gelir. O nedenle size daha güzel gözüküyor diye iki tık yukarı çektirdiğiniz o buton, aslında yine size yüzlerce potansiyel müşteriye mâl olabilir.

Konsept ve tasarım konusunu bu şekilde ele aldıktan ve potansiyel demografinizden pozitif bir cevap da aldıktan sonra siteniz firma tarafından canlı hale getirilir, bir de bu testleri canlı çalışan site üzerinde tekrar gerçekleştirirsiniz, belki bir kaç düzeltmeden sonra temel yayına artık hazırsınız.

Son nokta…

Son nokta, sitenizin gerçekten en doğru koşullarda yapıldığını ve sizi memnun edeceğinden emin olmadan önceki son kontrollerdir, bu kontroller eğer bütçeniz müsait ise sitenizi yapan firmadan harici uzman bir firma tarafından tarafsız olarak değerlendirilerek gerçekleştirilmelidir.

Bunlar dışında eğer firma size bir search konsoldan, bir performans testi raporundan ve SEO (search engine optimization) sürecinden veya Google Benim İşletmem gibi itibar kaynaklarından bahsetmiyor ise tek kaşınızı kaldırıp proje sorumlusuna gözünüzü dikme zamanıdır.

Her site yayına girdikten veya yenilendikten sonra yukarıda bahsi geçen birçok süreçten geçirilerek yayına girer. En kısa sürede performans göstermesi için bir dizi ek aşamadan geçirilir. Hizmet aldığınız firma siteyi yayına aldığı bu süreçlerle ilgili işleyişi de yönetmekten mesuldür. Sürecin devamı ve takibi anlaşma şartlarınıza göre hizmet aldığınız firmada olmayabilir, fakat süreci başlatmak kesinlikle bu firmanın işidir.

Lütfen sitenizi teslim alırken bu ayrıntılara da dikkat ediniz.

Bu yazımızda bir web sitesinin nasıl olması gerektiği ve web sitesi yaptırırken genel hatları ile nelere dikkat etmeniz gerektiğini mümkün olduğunca basitleştirerek ele almaya çalıştık.

Yazımızın gelecekteki süreçlerinize faydalığı olacağını umuyor her geçen gün yenilenen ve gelişen teknolojiye uyumlu, sizi mutlu eden, web sitelerine sahip olmanızı diliyoruz.

Daha fazla bilgi ve iletişim için; https://www.detaynet.com/