Staj Konusu: “Staj Yapacak Yer Bulamıyoruz”
“Staj Yapacak Yer Bulamıyoruz” – Öğrencilerin En Büyük Ortak Sorunu
Türkiye’de son yıllarda gençlerin yaşadığı en büyük sorunlardan biri haline gelen “staj yeri bulamama” problemi, artık yalnızca öğrencilerin değil, iş dünyasının da ortak meselesi haline geldi. Özellikle bilişim, mühendislik ve iletişim gibi hızla dijitalleşen sektörlerde, öğrencilerin gerçek iş ortamlarında deneyim kazanamadan mezun olmaları; nitelikli iş gücü açığını daha da derinleştiriyor.
Bugün binlerce öğrenci, yalnızca okul bitirme şartı olan stajlarını tamamlayabilmek için değil, sektöre adım atabilmek için de bir fırsat arıyor. Ancak okullar ile kurum ve kuruluşlar arasında kurumsal iş birliği eksikliği ve işletmelerin ekonomik şartlar sebebiyle yaşadığı sıkıntılar Staj yapma fırsatlarını her geçen gün azaltıyor. Bu durum, ülkemizin genç ve dinamik nüfusunun potansiyelini tam anlamıyla değerlendirememesine neden oluyor.
Sektör temsilcileri, üniversiteler ve kamu kurumları, bu soruna kayıtsız kalmamalı ve yaşanan bu koşullarla birlikte Staj yapma konusunda çözüm üretmeliler. Aksi halde sadece gençler değil, teknoloji ve bilişim odaklı geleceğimiz de kaygı verici biçimde sekteye uğrayacak.
Saygılarımla
Osman SELÇOK | Genel Yayın Yönetmeni
Bilişim Profesyonelleri Haber Sitesi www.bp.tr
Öğrenciler Staj Yeri Bulamıyor: Geleceğin Bilişim Profesyonelleri Kariyerlerinin Başında Engellerle Karşılaşıyor
Türkiye’de binlerce lise ve üniversite öğrencisi, mezuniyetlerinin ve gelecekteki kariyerlerinin önemli bir basamağı olan staj yeri bulma konusunda ciddi zorluklarla karşılaşıyor. Yasal düzenlemeler, arz-talep dengesizliği ve işletmelerin yaşadığı ekonomik sıkıntılar gibi bir dizi faktör, staj yeri bulamayan gençleri profesyonel hayata atılmadan önce büyük bir belirsizliğin içine itiyor.
Son yıllarda giderek büyüyen bu sorun, özellikle meslek lisesi ve üniversite son sınıf öğrencileri için kritik bir hal almış durumda. Zorunlu stajlarını tamamlayamayan öğrenciler, bir yandan mezuniyet şartlarını yerine getirememenin stresiyle boğuşurken, diğer yandan da iş hayatına deneyimsiz başlama endişesi taşıyor.
Sorunun Kaynağında Ne Var?
Öğrencilerin staj yeri bulamamasının ardında yatan nedenler oldukça çeşitli. Bu nedenler, hem şirketlerin hem de eğitim sisteminin mevcut durumunu da gözler önüne seriyor.
Ekonomik Baskılar ve Şirketlerin Çekinceleri: Ekonomik dalgalanmalar ve artan maliyetler, birçok şirketin stajyer istihdam etme konusunda isteksiz davranmasına neden oluyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler, stajyerlerin sigorta primleri ve onlara sağlanacak asgari ücret gibi ek maliyetleri karşılamakta zorlanıyor. Üniversitelerin her zaman öğrenci sigortasını karşılamaması, bu yükü tamamen şirketlerin omuzlarına bırakıyor.
Yasal Düzenlemeler ve Uyum Sorunları: Milli Eğitim Bakanlığı’nın meslek lisesi öğrencileri için getirdiği yeni düzenlemeler de stajyer kabulünü zorlaştıran bir diğer etken. İşletmelerin, öğrencinin eğitim aldığı alanda “usta öğretici” belgesine sahip bir personel bulundurma ve iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini sağlama zorunluluğu, birçok işletmenin bu kriterleri karşılayamamasına yol açıyor. Bu durum, özellikle belirli uzmanlık alanlarında staj yeri arzının ciddi şekilde daralmasına neden oluyor.
Arz-Talep Dengesizliği ve Artan Rekabet: Her geçen yıl artan öğrenci sayısı, mevcut staj pozisyonları için rekabeti de beraberinde getiriyor. Şirketler, sınırlı sayıdaki pozisyonlar için yüzlerce, hatta binlerce başvuru alabiliyor. Bu durum, öğrencilerin öne çıkmasını zorlaştırırken, şirketlerin de seçim sürecinde daha seçici davranmasına neden oluyor. Öğrencilerin profesyonel ağlarının zayıf olması ve etkili özgeçmiş hazırlama konusundaki deneyimsizlikleri de bu rekabette onları geride bırakabiliyor.
Öğrenciler Ne Düşünüyor?
Staj arayışındaki öğrenciler, yaşadıkları süreci “büyük bir zaman kaybı” ve “gelecek kaygısı” olarak tanımlıyor. Birçok öğrenci, staj yeri bulsalar dahi, kendi alanlarıyla ilgisiz ve angarya olarak nitelendirilebilecek işlerde çalıştırıldıklarından şikayetçi. Stajın asıl amacı olan mesleki deneyim kazanma fırsatının yerini, çoğu zaman sadece “ayak işlerini yapmak” alıyor. Bu durum, gençlerin motivasyonunu düşürürken, mesleğe karşı olumsuz bir bakış açısı geliştirmelerine de neden olabiliyor.
Çözüm Arayışları ve Öneriler
Bu karmaşık sorunun çözümü için hem kamuya hem de özel sektöre önemli görevler düşüyor.
Ulusal Staj Programı: Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından yürütülen Ulusal Staj Programı, öğrencilere kamu kurumlarında ve özel sektördeki bazı firmalarda staj imkanı sunuyor. Ancak bu programın da yaş ve not ortalaması gibi belirli kriterleri bulunması, tüm öğrencileri kapsayamamasına neden oluyor.
Üniversite-Sanayi İş Birliğinin Güçlendirilmesi: Eğitim kurumları ve sanayi kuruluşları arasındaki iş birliğinin artırılması, sorunun çözümünde kilit rol oynuyor. Üniversitelerin kariyer merkezlerinin daha proaktif çalışarak öğrencilerle şirketler arasında köprü kurması, şirketlerin ise sosyal sorumluluk bilinciyle daha fazla stajyer kontenjanı açması gerekiyor.
Alternatif Çözümler: Bazı üniversiteler, staj yeri bulamayan öğrenciler için proje, ödev veya uzaktan eğitim gibi alternatif yöntemler sunarak mezuniyetlerinin önündeki engeli kaldırmaya çalışıyor. Ancak bu çözümlerin, bir stajın sağlayacağı pratik deneyimin yerini ne ölçüde tutabileceği tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Geleceğin iş gücünü oluşturacak gençlerin kariyerlerinin daha en başında bu tür engellerle karşılaşması, Türkiye’nin uzun vadeli kalkınması ve nitelikli insan kaynağı yetiştirme hedefleri açısından da önemli bir sorun teşkil ediyor. Sorunun çözümü için tüm paydaşların elini taşın altına koyması ve kalıcı çözümler üretmesi bir zorunluluk olarak öne çıkıyor.
Bilişim Profesyonelleri Haber Sitesi olarak staj konusuna daha öncede değinmiştik ve aşağıdaki haberi yayınlamıştık.
Bilişim Teknolojileri Öğrencileri İçin Başarılı Staj Yapma Rehberi
