Özellikle teknolojinin gelişmesi ve tüketim kültürünün artması ile, tekno-feodalizm kavramı da yerini doldurmuş ve elektronik ticaret şirketleri pazarda öne çıkmak için birçok yöntem uygulama teşebbüsünde bulunmuşlardır. Bu durumu dengelemek için de çok yerine olan “Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun”da ve bağlı mevzuatta değişiklikler ile Reklam Kurulu, çeşitli şirketlere cezalar vermiştir. İşte son zamanlarda Reklam Kurulu tarafından verilen öne çıkan cezalar şunlardır:

• Dosya No: 2024/7278
• Uygulama: “trendyol.com” üzerindeki tüketici değerlendirmeleri
• Sorun: Bir tüketici, “Mabel” marka teraslı kedi evinin ayıplı olduğunu belirttikten sonra yazdığı olumsuz yorumun yayınlanmadığını iddia etmiştir. İnceleme sonucunda, olumsuz yorumun kriterlere uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği belirlenmiştir. Bu durumun, tüketici görüşlerinin kaydedilmesi gerekliliğine aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
• Karar: Haksız ticari uygulamalar kapsamında durdurma cezası verilmiştir.

• Dosya No: 2024/7320
• Uygulama: “hepsiburada.com” üzerindeki tüketici değerlendirmeleri
• Sorun: “U.S. Polo Assn” ürünlerine ait birbirini tekrar eden, benzer yorumların hazır şablon olarak sunulduğu tespit edilmiştir. Bu durum, tüketicileri olumlu değerlendirme yapmaya yönlendiren bir haksız ticari uygulama olarak görülmüştür.
• Karar: Duruşturma cezası verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

• Dosya No: 2024/6119
• Uygulama: “trendyol.com/kivi-home” adresinde yayımlanan reklamlar
• Sorun: Kivi Home markalı saklama kabı reklamlarının, gerçek ürün tanıtımına uymaması nedeniyle yanıltıcı bulunmuştur. Kullanıcılara farklı bir ürün gönderilmesi reklamların gerçek dışı olduğu tespit edilmiştir.
• Karar: Haksız ticari uygulama nedeniyle durdurma cezası verilmiştir.

• Dosya No: 2024/6575
• Uygulama: “pazarama.com” üzerindeki Roland Rubix44 Ses Kartı reklamları
• Sorun: Ürünün satışı yapılan platformda, reklamlarda belirtilen fiyatlarla satış sonrası tüketicilere iade süreci başlatılması ve ürünün yüksek fiyatla yeniden satışa sunulması tüketicileri yanıltıcı bir uygulama olarak değerlendirilmiştir.
• Karar: Haksız ticari uygulama nedeniyle durdurma cezası verilmiştir.

• Dosya No: 2025/7775
• Uygulama: https://www.evkur.com.tr/ internet sitesindeki “Kullanıcı ve Gizlilik Sözleşmesi”
• Sorun: Sözleşmedeki ifadelere göre, tüketicilerin rızası olmadan kişisel bilgilerin paylaşılmasına dair onay alınması, hedefli reklamcılık için zorunlu koşullar yaratması haksız ticari uygulama olarak tespit edilmiştir.
• Karar: Durdurma cezası verilmiştir.

• Dosya No: 2025/7776
• Uygulama: https://easycep.com/ adresinde “Apple iPhone 8” reklamları
• Sorun: Ürüne dair reklamda yer alan tahmini teslimat tarihi bilgisi tüketicilerin yanıltılmasına yol açacak şekilde reklamının yapılması haksız ticari uygulama olarak değerlendirilmiştir.
• Karar: Durdurma cezası verilmiştir.

Bu özetler, şikayet edilen şirketlerin karşılaştığı haksız ticari uygulama iddialarını ve alınan kararları içermektedir.

Görüldüğü üzere Reklam Kurulu’nun haksız ticari uygulamalar kapsamında verdiği cezalar daha çok “yapay yorum, tüketiciyi üründe ve memnuniyette yanıltma” üçgeninde ortaya çıkmıştır. Yine rekabet ihlalleri de son dönemlerde firmaların teşebbüs ettiği haksızlıklar arasındadır.

Hukukun önemini ve doğru uygulanmasını bir kez daha anladığımız bu cezaların piyasayı düzenlemesi duasıyla okuyucularımıza bilgi vermeye devam ediyoruz.

Hukuk ve Bilişim Dergisi Genel Koor.

Tel: 0541 316 96 21