Yeni Kripto Varlık Düzenlemesi: Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcı Kuruluş ve Faaliyet Şartları

Geçtiğimiz gün yeni kripto varlık yasasına uyarınca, uzun süredir beklenen ikincil düzenlemelerde RG’de yayınlandı. Böylelikle kripto varlık hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri ve kuruluş ve idare esasları hakkında ayrıntılı düzenlemeleri öğrenmiş olduk.

Amaç: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hizmet ve sermaye yeterliliği esaslarını düzenlemek.

Kapsam: Kripto varlıkların listeleme, saklama ve transfer hizmetleri.

İzin Zorunluluğu: Tüm hizmetler için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin alınması gerekmektedir.

Sermaye Yeterliliği: Platformların asgari 150 milyon TL, saklama kuruluşlarının ise 500 milyon TL sermaye bulundurması zorunludur.

Yeni tebliğlerde kripto varlıkların kuruluşu, idaresi, ortakları, bilgi sistem zorunlulukları gibi hususlarda çok ayrıntılı esaslar yer almakta. Bu yazımızda bu esasları sizlere aktaracağız. Yeni kripto para düzenlemelerinin düzenlediği konular:

Tebliğ 5. Maddede, kripto para borsalarının (kripto varlık hizmet sağlayıcıların) kuruluş şartları düzenlenmiştir, buna göre genel olarak:

• Anonim şirket olmaları,
• Paylarının tamamının nama yazılı olması ve nakit karşılığı çıkması, tamamının nakden ödenmesi ve öz sermayesinin bu tutardan az olmaması,
• Esas sözleşmelerinin yeni kripto varlık yasasına uygun olması ve faaliyet alanlarının yetkilendirildikleri çerçevede olması,
• Ortaklık yapısının şeffaf olması

Gerekmektedir.

Kripto varlık hizmet platformlarının ortaklarının da banka ve elektronik para ortaklarına benzer şekilde

• İflas etmemesi, konkordato ilan etmemiş olması,
• Gerekli dürüstlüğe ve itibara sahip olması,
• TCK ve bazı diğer kanunlardaki suçları işlememiş olması gerekmektedir.

Kuruluşu sonrası faaliyete geçmeleri için de kripto varlık hizmet sağlayıcıların birçok şarta sahip olması aranmıştır. Buna göre genel olarak;

• En başta kuruluş şartlarının devam ediyor olması,
• Kuruluş sermayelerinin nakden ödenmiş olması ve sermaye yeterliliğini karşılaması,
• Yönetim ve organizasyon yapısının mevzuata uygun şekilde, özellikle Tebliğ 10. Maddesine uygun şekilde gerçekleştirilmiş olması. Buna göre gerekli iç denetim ve organizasyon yapısının uygun şekilde gerçekleştirilmesi ve personelin görev ve sorumluluklarının yazılı şekilde belirlenmiş olması.
• Personellerinin bazılarının lisans mezunu, bazılarının ise 13. Maddedeki şekilde ön lisans mezunu olması ve özellikle 6. Maddedeki kurucu ortaklara ilişkin şartlara sahip olması
• Genel müdür ve yardımcılarının 14. Maddedeki şekilde, en az 7 yıl sektör tecrübeli, ve gerekli itibar ve mali güce sahip olması aranmakla birlikte, genel müdür ve yardımcılarının yönetim kurulu üyesi olması yeni kripto para düzenlemeleriyle mümkün olmuştur.
• VII-128.10 sayılı Tebliğde yer alan şartlara göre TÜBİTAK Altyapı Kriterlerine uygun şekilde güvenlik altyapısının oluşturulmuş ve işlerliğinin sağlanmış olması.
• Tüm süreçlerde iç denetim, kontrol ve risk yönetimine ilişkin birim, sistem ve fonksiyonların oluştulması.
• MKK uyarınca zorunlu teknik gerekliliklerin yapılmış olması.
• Özel anahtarların saklanmasına yönelik altyapının oluşturulması, güvenliğinin sağlanması ve dağıtık defter sistemi ve ağ entegrasyonun tamamlanması.

Aranmaktadır.

Yine bunlara ek olarak kripto varlık hizmet platformlarının ek olarak şu şartları da yerine getirmesi gerekmektedir:

• Kurul tarafından KVHS olarak yetkili bir kuruluş ile sözleşme imzalanması.
• Müşteri nakitlerinin ayrı banka hesabında tutulması.
• Doğru müşteri itiraz ve şikayet mekanizmalarının olması.
• Fiyat gözetim sistemi olması.

Tüm bu süreçlerin sonunda, TUBİTAK gerekirse ilgili kurumlardan görüş alarak bilgi sistemleri denetimi yapabilir ve sonunda BDDK faaliyet iznini verir.

• Tüm kripto varlık alım satım süreçlerinde kvhs’ler müşterilerinin çıkarlarını korumak ve çıkar çatışmalarını da önlemek zorundadır. Buna göre bir ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKASI oluşturulması zorunlu tutulmuştur.
• Yine KVHS’ler faaliyet alanına ve risk profiline uygun olarak siber risk sigortası yaptırabilirler.

– Yine iç kontrol personeli, risk yönetim personeli, operasyon personeli, bilgi güvenliği sorumlusu vb. sorumluların da belli standartlara sahip olması aranmıştır.

– Müşterilerin dini, kültürel veya sosyal hassasiyetlerine yönelik ibareler kullanılamaz.

– Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, belirli ürünlerin kazanımına yönelik yanlış izlenim veremez.

– Kurul, hizmet sunumunu durdurma yetkisine sahiptir.

– İç kontrol mekanizmaları oluşturulmalı ve etkin bir şekilde uygulanmalıdır.

– Müşteri varlıklarıyla ilgili raporlar zamanında yönetim kuruluna sunulmalıdır.

– Dışarıdan hizmet alımında yükümlülükler, hizmet sağlayıcılar tarafından yerine getirilmelidir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin alım-satım kararlarını aşağıdaki şekillerde etkileyemez:

1. Müşterilerin dini, kültürel veya sosyal hassasiyetlerine yönelik ibareler kullanamaz.
2. Yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıracak şekilde bilgi veremez.
3. Müşterilerin hak ve yararlarını zedeleyici işlemlerde bulunamaz ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket edemez.

1. Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, kripto varlık saklama hizmeti sunan bankalarda görev yapabilir.
2. Yönetim kurulu üyeleri, asgari üç kişiden oluşmalı ve çoğunluğunun dört yıllık lisans eğitimi almış olması gerekmektedir.
3. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarında çalışan diğer personel, belirlenen şartları taşıyan nitelikli bireylerden oluşur.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu kaç üyeden oluşur?

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu, asgari üç üyeden oluşur.

Yürürlük Tarihi: Bazı maddeler 30/06/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bu yazımızda Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların kuruluş ve faaliyet izni şartlarını ve yükümlülüklerinden bahsettik. Kripto Varlık Hizmet Platformlarının faaliyet esasları ve operasyonlarındaki yükümlülüklerinden de yazımızın 2. Serisinde bahsedeceğiz.

Av. Ali ERŞİN’in Edux Academy’deki “Kripto Varlık Hukuku” eğitimine bağlantıdan kaydolabilirsiniz.

Yazarın tüm Blog yazılarına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazarın yeni çıkan “Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” isimli kitap bağlantısına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazar: Av. Ali ERŞİN (LL.M.)

Hukuk ve Bilişim Dergisi Genel Koor.

Mail: av.ersinali@gmail.com