Açık Kaynaklı Yazılımla Mars’ta Uçmak
Tarihte ilk kez, başka bir gezegende Açık Kaynaklı Yazılımla desteklenen mini helikopter Ingenuity adlı bir uçağı Mars’ta uçurduk.
19 Nisan 2021 Pazartesi sabahı saat 03: 31’de küçük bir mucize gerçekleşti. Küçük bir NASA helikopteri olan Ingenuity, başka bir gezegende, Mars’ta uçan ilk güçlü uçak oldu. Bu mühendislik başarısı Linux, açık kaynaklı yazılım ve Jet Tahrik Laboratuvarı’nın (JPL) açık kaynaklı F´ (F üssü olarak telaffuz edilir) çerçevesine dayanan NASA tarafından oluşturulmuş bir programla yapıldı.
Dünya’dan 11 ışık dakikasında, bunun hiç de kolay bir tarafı yoktu. Mars Dünya’nın yerçekiminin yalnızca üçte birine sahip, ancak Mars’ın atmosferi Dünya’nın havasının yalnızca yüzde biri yoğunluğa sahip.
Aslında, mini helikopter Ingenuity tamamen bir teknoloji gösterisiydi. Eski yaşam belirtilerini arayan ve sonraki görevlerin Dünya’ya dönmesi için kaya ve toprak örnekleri toplayan Perseverance görevini desteklemek için tasarlanmamıştı. Misyonu, ticari kullanıma hazır (COTS) donanım ve açık kaynaklı yazılım kullanarak Mars’ta uçmanın mümkün olduğunu göstermekti.
GitHub CEO’su Nat Friedman ve ekibi ve JPL Ingenuity ekibi, helikopterin koduna uzun bir dikkatle baktılar ve bir kara deliğin ilk görüntüsü gibi olduğunu görüp, “GitHub’daki yaklaşık 12.000 geliştiricinin Ingenuity’nin yazılımına açık kaynak yoluyla katkıda bulunduğunu, bu geliştiricilerin çoğunun, Mars’taki ilk helikopter uçuşunu mümkün kılmaya yardımcı olduklarının farkında bile değil.” diye açıklama yaptılar.
Ama artık bilecekler. Friedman şunları yazdı: “Bugün, görünmez olanı görünür kılmak istiyoruz. Bu nedenle, herhangi bir açık kaynaklı projenin belirli sürümlerine katkıda bulunan her geliştiricinin GitHub profiline yeni bir Mars 2020 Helikopter Görevi rozeti yerleştirmek için JPL ile birlikte çalıştık ve Ingenuity tarafından kullanılan kütüphaneler oluşturduk.”
Geliştirici listesi JPL tarafından oluşturuldu ve GitHub’a Ingenuity tarafından kullanılan her açık kaynaklı projenin her sürümünün kapsamlı bir listesini sağladı. GitHub daha sonra bu projeleri yapan tüm katılımcıları ve bunların bağımlılıklarını belirleyebilir.
Onurlandırılanlardan bazıları Linux’un yaratıcısı Linus Torvalds gibi ünlü geliştiricilerdir. Diğerleri belirsiz bir şekilde çalışıyor ama şimdi çalışmaları kabul ediliyor. GitHub’ın üst düzey Geliştirici İlişkileri Direktörü Martin Woodward’ın açıkladığı gibi: “Bu inanılmaz insan başarısına katkılarından Rozet alan insanların çoğunun yazılımlarının başka bir gezegende bir helikopter uçurmak için kullanıldığına dair hiçbir fikri yoktu.”
Katkıda bulunan birçok kişi için, soyut çalışmalarının Mars’ta uçan küçük bir helikopter kadar somut bir şeye dönüştüğünü görmek harika. Bir başka çekirdek Python geliştiricisi ve Python uyumluluk kitaplığı Six’in yaratıcısı Benjamin Peterson, “Hata düzeltmeleri ve bakım için çok zaman harcadıktan sonra, Python’un sağladığı tüm harika şeyleri duymak heyecanlandırıcı,” diyor.
JPL, 2013 yılında F´nin ilk sürümünü geliştirdi. Buradaki fikir, pratik olarak herhangi bir donanıma, amaca veya hedefe uyarlanabilen çeşitli uzay uçuşu projeleri için yeniden kullanılabilir bir yazılım çerçevesi oluşturmaktı.
Canham, F’nin kutuda bir uzay aracı sistemi olmadığını açıklıyor. Daha çok bir başlangıç kiti gibi. Bir cihaza komut göndermek için bir yer kontrol sistemi, bu komutları çalıştırmak için bir sıralayıcı ve yanıtları yer kontrolüne geri göndermek için bir bileşen var. Standart bir bileşen kitaplığı olmasına rağmen, kendi yazılımınızın çoğunu yazmanız gerekecektir.
F´nin sadece JPL içinde değil, aynı zamanda dışında da yeniden kullanılabilir olduğu kısa sürede anlaşıldı. Genellikle Low Earth Orbit’te (LEO) konuşlandırılan hazır ticari donanımla yapılan küçük uydular olan CubeSats artık yaygın olarak kullanılmaktadır. Canham, “Bununla ilgili bazı konuşmalar yapıyorduk ve Carnegie Mellon’da öğretim üyelerimiz ve onu kendi CubeSat projeleri için kullanmak isteyen diğer kuruluşlar vardı” dedi. “Sonunda farkına vardık ki, F´ kodlu açık kaynak, insanları yazılımın uzun lisans sürecinden geçirmeye çalışmaktan daha kolaydı.”
Ekip, uluslararası anlaşmalarla kontrol edilen herhangi bir ticari sır veya teknolojinin olmadığından emin olmak için kodu taradı ve Temmuz 2017’de Apache Lisansı altında yayınladı.
Bugün, tüm bu projeler Ingenuity’nin Mars’ın ince pembemsi gökyüzüne uçmasını sağladı. Ancak Elon Musk’un ilk robotik Starship’i Heart of Gold, bu on yılın sonunda Mars’a uçtuğunda, Linux ve açık kaynaklı yazılımlar tarafından yönlendirilecek.
Makalenin Orjinal Kaynağı : https://www.zdnet.com/article/flying-on-mars-fueled-with-open-source-software/
