Otel Ağ Kablolama Çözümleri
Genel olarak otel veya başa bir tip işletme arasında yapısal kablolama standartları konusunda farklılık yoktur. Bununla birlikte otellere özel bir takım özel durumlar bulunmaktadır. Otellerde kullanılan teknolojiler dikkate alındığında özellikle video haberleşmesinin (Interaktif IPTV, Digital Signage gibi) daha fazla uygulamaya sunulmasından dolayı bazı noktalara dikkat etmek gerekecektir.
Genel olarak yapısal kablolama projelerinde/kolon şemalarında kullanılan kablo tiplerini, standartları, teknik terimleri bilmenizde konunun mantığını anlayabilmeniz açısından fayda olacaktır.
Yapısal kablolama elektrik, telefon, görüntü, data, alarm ve ikaz gibi sistemlerin altyapılarının belirli standartlar çerçevesinde hayata geçirilmesidir. Yapısal kablolamanın en verimli şekilde sağlanabilmesi için öncelikle yerinde bir keşif yapılıp ana ve tali güzergahların çok iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Bu keşif sırasında ayrıca kullanılacak malzemenin de miktar ve metrajlarının tespit edilmesi hedeflenir.
Bina, ofis, firma, tesis sistemlerinin hızlı, sağlıklı ve problemsiz çalışabilmesi için kablolama altyapısı çok önemlidir. Çoğu zaman alt yapıya yeterince önem verilmediği için, sağlıklı olmayan kablolamalar üzerinde ciddi problemlere rastlanmaktadır. Network tarafında özellikle yavaşlık ve bağlantı kopukluğu, sistemlerde performans problemi gibi aksamaların bir çoğu mühendislik formatlarına uyulmadan yapılan kablolama sistemleri yüzünden oluşmaktadır.
Kablolama altyapısı baştan iyi tasarlanıp yapılmalı, gelecekte hayat geçirilmesi planlanan sistemler öngörülmeli, mevcut kablolamanın ilerideki yeni standartlara uyup uymayacağı göz önüne alınmalıdır ve yıllarca kullanılabilmelidir. Örneğin bugün eğer 100Mbit/ hızında bir kablolama altyapısı yaparsanız ve ileride Gbit LAN altyapına geçmek isterseniz tekrar sıfırdan yaıtrım yapmanız gerekebilecektir. Yapılacak olan kablolamada aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
• Data kabloları ortama göre UTP (Unshielded Twisted Pair), STP (Shielded Twisted Pair) ya da Fiber Optik olarak tercih edilmelidir.
• Kullanılan data kabloları Cat 5, Cat 6 gibi standartları desteklemelidir.
• Mimariye göre sıvaaltı, zeminaltı, kanaliçi, vb. şekilde kullanıcının masasına ulaştırılan data kabloları, mutlaka bir data prizinde sonlandırılmalıdır. Elastik olmayan bu kabloların uçlarına data plug (RJ-45 Connector) takılmamalıdır. Kabloların diğer uçlarının toplandığı merkezde (tercihen sistem odası), kablolar Patch Panel denen pasif cihazlarda sonlandırılmalıdır.
• Data Prizleri – Bilgisayar ve Patch Panel – HUB arasındaki bağlantılar, patch kablo olarak adlandırılan, çok telli kablolar ile üretilmiş, yumuşak ve elastik ara kablolar ile yapılmalıdır.
• Data ve telefon kablolaması projelerinde mutlaka elektriksel altyapı gözden geçirilmelidir. Bilgisayar sistemleri için ayrı bir topraklama hattının olduğundan emin olunmalı, toprak voltaj seviyelerinin tolere edilebilir sınırlar içinde olduğuna dikkat edilmelidir.
Kablolama Kategorleri :
Yapısal kablolama çözümleri kategoriler ile tarif edilir. Bir kablolama çözümünün kategorisi veri aktarım hızını belirler.
Cat 5 kablolama – Kategori 5, 100Mbit/s Ethernet hızına kadar tüm yerel ağları destekleyen açık ve esnek bir alt yapı sağlar.
Cat 5e kablolama – Yerel ağlar (LAN) için 1000Mbit/s hızına kadar destek (Gidabit Ethernet) verir.
Cat 6 kablolama – Daha yüksek performanslı (250 Mhz) kablolama sistemleri sağlar. Şu anda 1 Gigabit’e kadar desteklemesine rağmen, gelecekte daha yüksek hızları destekleme potansiyeli vardır.
Cat 7 kablolama – Tamamen ‘shielded’ yapıdadır ve 600MHz’i destekler. Cat 5/6’ya göre iki kat daha fazla bant genişliği sağlar, ancak çok daha pahalı ve hacimlidir.
Fiber Optik – Gigabit Ethernet ve 10 Gigabit Ethernet Backbone teknolojileri dahil, yüksek hızlı fiber transmisyon sistemleri için uygundur. OM1, OM2, OM3 ve OS1 gibi ikinci jenerasyon fiberler kullanılır.
Otellerde yapısal kablolama
Yapısal kablolama standartları konusunda otel veya başa bir tip işletme arasında farklılık yoktur. İşin doğrusuna baktığımızda otellere özel major bir durum bulunmamaktadır. Ancak otellerde kullanılan teknolojilere dikkate alındığında özellikle video haberleşmesinin (Interaktif IPTV, Digital Signage gibi) daha fazla uygulamaya sunulmasından dolayı bu yazımızda açıklayacağımız bazı noktalara dikkat etmek gerekecektir. Konunun mantığını anlayabilmeniz açısından genel olarak yapısal kablolama projelerinde/kolon şemalarında kullanılan kablo tiplerini, standartları, teknik terimleri bilmenizde fayda olacaktır.
YAPISAL KABLOLAMA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Backbone kablolama nedir?
Backbone veya vertical (dikey) kablolama da ana bir kablo ve bunun üzerinden bir ağaç gibi
dağılan taşıyıcı kablo hatlarından oluşur. Genellikle haberleşme dikey olarak kattan kata
yapılır. Tüm trafiği backbone taşır. Genelde bu için fiber-optik kablo tercih edilmektedir.
Fiber-optik kablo hata oran düşük, dış ortamdan etkilenmeyen iyi bir data yolu oluşturur.
Hortizonal (yatay) kablolama nedir?
Yatay kablolama hem yatay hem dikey hatlardan oluşabilir. Yatay kablolama terminal ile
merkez nokta kabul edilen dağıtım merkezleri arasında yatay kablo çekilmesi ile oluşturulur.
Modem ofislerde çok kullan lan bir kablolama türüdür.
YAPISAL KABLOLAMA HANGİ ÜRÜNLER İÇERİR?
Yapısal kablolama ekipmanlar üreten firmaların bu kategorilere ve tüm endüstri
standartlarına uygun, bağımsız laboratuarlardan sertifikalı, yaklaşık dört bin çeşiit ürün ile
Shielded (korumal -FTP, SFTP), Unshielded (korumas z-UTP) ve Fiber Optik çözümleri
bulunmaktadır. Ürünler içinde, aktif (hub, star switches.. vs.) ve pasif ( kablo, konnektör, priz,
patch panel… vs.) network ürünleri, raf ve kabinler, kablo taşıyıcılar ve raflar ile elektriksel
koruma (UPS) içermektedir.
YAPISAL KABLOLAMA ÜRÜNLERİ NELERDİR?
UTP (Unshlelded Twisted Pair): Bu kablo aynı kablo yatağı içinde birleşmiş dört adet
bükümlü tel çiftinden oluşur. UTP kablolarda, en yükseği Kategori-5 (Cat-5) olmak üzere
çeşitli kategoriler vardır. Kategori-3 16Mhz hız , Kategori-4 20MHz hız , Kategori-5 ise 100
MHz hız taşır. Günümüzde artık Cat 6 ve Cat 7 standartlarında ürünler de network
pazarına sunulmaktadır.
STP (Shielded Twisted Pair): Bükümlü tel çiftleri çevresinde ve tel çiftinin tamamının etrafı
metalik ekranlama (shield) ile sarılıdır. Metalik ekranlama kablodan gürültüyü uzaklaştırır
ve etkilerini azaltır. 10 MHz, 16 MHz, 100 Mhz hızında haberleşmeyi desteklemektedir.
Koaksiyonel kablo: Bu kablo türü adını , aynı merkezi eksene yerleştirilmiş iki iletkenin
konumundan alır. Koaksiyonel kablo, bakır iletkenin etrafına sarılmış yalıtım maddesi ve
yalıtım maddesinin etraf nda bir iletken kanaldan oluşur. D kanal iletkeni ekranlama görevi
görür ve kabloyu d elektriksel akımlara karşı korurken, kablodan da elektrik sinyalleri
yayılmasına engel olur.
Fiber optik kablo: İletişim teknolojisinin en büyük gelişmelerinden birisi olan fiber optik
kablolar, gittikçe artan oranlarda kullanılmaktadır. Optik fiber, insan saçının teli kadar ince bir
cam teldir ve lazerden saçılan ışın darbeleri (pulse) ile bilgiyi iletmek amacıyla tasarlanmıştır.
Fiber optik kablo ile oluşturulmuş ağlar, kablo içinde kontrol dışı bir saplama yapıldığında,
sinyalin kuvveti değiştiğinden kolayıkla saptanacaktır. Bu nedenle çok sık güvenlik
gerektiren ortamlar için ideal bir malzeme niteliğindedir.
YAPISAL KABLOLAMA YAPILIRKEN HANGİ TESTLERDEN GEÇMELİDİR?
Kablolama:
Yapisal kablolama yapilirken kullanilan kablolar ve kanallar uzunluk limitlerine, bağlantı ve
bükümlere, data kablolarının enerji hatları yanından geçmemesine, olası yangın tehlikesi için
önlemler alınmasına ve kabloların ezilmemesi gibi faktörlere dikkat edilerek kablolama
yapılmalıdır.
Sonlandırma:
Kullanılan konnektörler, data prizleri standartlara uygun olmalıdır. Sonlandırma işlemi
sırasında yapılan işlemler ileride doğabilecek problemlere neden olmamalıdır. Ayrıca kablo
konnektör kayıplarının en az olması için gereken bağlantı şekli uygulanmalıdır.
Topraklama:
Kurulan sistemin dış manyetik alanlardan etkilenmemesi için topraklama gerekli standartlarda yapılmalıdır. Eğer STP kablo kullanılıyorsa STP dağıtım panelleri direkt topraklanmalıdır.
Etiketleme:
Dağıtım panelleri, kablolar ve prizler etiketlenerek ağın topolojisi oluşturulmalıdır.
Onay Testi:
Tüm kablolama işlemi bittikten sonra test cihazlar ile EIA/TIA standart uyum testleri
Yapılmalıdır. Tüm uçlar tek tek karakteristik değerleri belirlenmeli ve uymayan uçlar tekrar
incelenerek standartlara uygun duruma getirilmelidir.
Kabinler ve çerçeveler:
Kullanılan kabinler monte edilirken, data ve enerji hatlar için gereken bağlantı standartlarına
uyulmalıdır.
